Varlığı kanıtlanan Anadolu parsı/leoparı nerede görüntülendi? Anadolu parsının özellikleri neler, parsa ilk ismi kim verdi? | KURUMSALHABER.COM.TR
Türkiye’de uzun yıllar varlığı tartışma konusu olan Anadolu parsının neslinin tükenmediği geçen mayıs ayında duyurulmuştu. Tarım ve Orman Bakanı …
Türkiye’de uzun yıllar varlığı tartışma konusu olan Anadolu parsının neslinin tükenmediği geçen mayıs ayında duyurulmuştu. Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, Anadolu parsının 1974’ten sonra Türkiye’de ilk kez görüldüğünü açıklayarak, fotokapan görüntülerini paylaşmıştı.
Bugün gelen görüntülerle bir kez daha görüntülenen Anadolu leoparına dair merak edilen soruların cevaplarını derledik. İşte, önemli noktalar…
VARLIĞI KANITLANAN ANADOLU PARSI NEREDE GÖRÜNTÜLENDİ?
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, 22 Mayıs Dünya Biyoçeşitlilik Günü etkinliğinde, Anadolu leoparının görüntüsünü sosyal medya hesabından paylaşarak “Onları korumak zorundayız, bu yüzden yaşam alanlarını gizli tutacağız.” demişti. Bu sebeple Anadolu Parsı’nın nerede görüntülendiği, türü koruma amacıyla açıklanmıyor.
ANADOLU PARSININ ÖZELLİKLERİ NELER?
Anadolu parsı ya da leoparı, Orta Doğu ve Batı Asya’da yaygın olan İran parsının (Panthera pardus saxicolor) Anadolu’da yaşayan bir ırkıdır.
Anadolu Parsı’nın boyu 200–250 cm, ağırlığı dişilerde 35–50 kg, erkeklerde 45–70 kg civarındadır. Yaklaşık ömrü 20 yıldır. Çok çevik olan Anadolu parsı, etoburdur ve geyik, yaban keçisi, yaban domuzu, küçük memeliler ve kuşlar gibi hayvanlar av yelpazesini oluştururdu. Anadolu parsı, Doğu Akdeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinde, daha çok ormanlık ve dağlık alanlarda yaşamıştır.
Doğal yaşam alanları ve av kaynaklarının azalması parsları insanların yaşadığı yerlere yönlendirmiş ve bu da genellikle vurularak ya da zehirlenerek öldürülmelerine yol açmıştır.
ANADOLU PARSI DAHA ÖNCE NERELERDE GÖRÜLMÜŞTÜ?
1942 yılında Urla/İzmir’de bir çoban tarafından yakalanan bir pars yavrusu önce İzmirli bir avcı tarafından satın alınarak 9 ay boyunca bakılmış, ardından da İzmir Hayvanat Bahçesi’ne hediye edilmiştir.
Anadolu parsı varlığı ile ilgili son resmî kayıt 17 Ocak 1974 tarihinde Beypazarı ilçesinin 5 km batısında bulunan Bağözü köyünden bir kadına saldırması sonrasında vurularak öldürülmesiyle gerçekleşti.
SİİRT’TE BİR PARSIN VURULMASI
2010 yılında Siirt’te, Gabar Dağı yakınlarında bir pars vurulmuş ve postu sergilenmiştir. Ayrıca parsın cesedinin fotoğrafla belgelenmesi Türkiye’de hala popülasyonunun devam ettiği yönündeki iddiaları yeniden canlandırmıştır.
Öte yandan bazı çevreler ise bu türün Asya kıtasındaki en önemli yaşam alanının İran’ın stepleri olduğunu, parsın kışı geçirmek için Türkiye topraklarına girmiş olabileceğini düşünmektedirler.
DİYARBAKIR’DA ÖLDÜRÜLEN LEOPAR
2013 yılının Kasım ayında Diyarbakır’ın Çınar İlçesi’ne bağlı Solmaz köyünde çoban Kasım Kaplan’a saldırdığı iddia edilen parsı kuzeni Mahmut Kaplan tüfekle vurarak öldürmüştür.
Öldürülen hayvan araştırılmak üzere Dicle Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi’ne götürülmüştür. Daha sonra yapılan DNA incelemesinde hayvanın İran Parsı olduğu anlaşılmıştır.
TUNCELİ’DE BULUNAN YAVRU ANADOLU PARSI ÖLÜSÜ
18 Temmuz 2015 tarihinde Tunceli’nin Pülümür ilçesine bağlı Boğalı köyü Karagöz Deresi’nde, uzun süre su içerisinde kalmış ölü bir hayvan olduğu ihbarı üzerine Doğa Koruma ve Milli Parklar ekiplerine haber verildi. Olay yerinde yetkililerce yapılan ilk incelemede, baş, tırnak, kuyruk yapısı ve vücut yapısı ile birlikte değerlendirildiğinde söz konusu hayvanın kedigiller familyasından olduğu belirtildi.
Hayvanın uzun süre su içerisinde kalması dolayısıyla yeterince tanınmaması nedeniyle gerekli tespitlerin yapılması için doku örnekleri alındığını, gen tespiti ve DNA analizleri için TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’ne gönderilmesinin ardından yapılan açıklamada yavru hayvanın Anadolu parsı olduğu ispatlandı.
ANADOLU PARSINA İLK İSMİ KİM VERDİ?
Anadolu parsına ilk bilimsel ismi olan Fellis tulianayı Fransız Zoolog M.A. Valenciennes 1856 yılında vermiştir. Valenciennes’e bu ismi panter ile ilgili ilk tarihi kayıtları bir araya getiren Romalı Marcus Tullius Cicero‘ya atıfla vermiştir.
Daha sonraları yapılan sınıflandırmada, parsın 27 adet alt türünden birisi olduğu kabul edilmiş ve adı Panthera pardus tulliana olarak değiştirilmiştir. Ancak 1996 yılında Steve O’Brien’ın kurduğu bir tim tarafından yapılan genetik araştırmalar sonucu parsın 27 değil sadece 8 alt türü var olduğu ve Anadolu parsının da İran parsı ile arasında hiçbir genetik farkı olmadığı tespit edilmiştir. Böylece Anadolu parsı, Orta Doğu’da yaşayan ve ayrı alt türlere mensup oldukları sanılan parslar ile birlikte İran parsı alt türüne eklenmiştir. Bundan dolayı Anadolu parsı artık İran parsının bir ırkı olarak görülür.